ویژگی های تغذیه ای قهوه قسمت اول
امروزه بسیاری از افراد از قهوه در رژیم غذایی روزانه خود استفاده می کنند. بعضی افراد، صبح ها برای هوشیار شدن، برخی افراد بعد از ظهرها برای رفع خستگی و گروهی نیز به دفعات طی روز از این نوشیدنی استفاده می کنند. در مقابل گروهی نیز بطور گاهگاهی قهوه می نوشند یا اصلا با قهوه رابطه ای ندارند. قهوه مانند هر نوشیدنی یا ماده غذایی دیگر دارای ویژگیهای مثبت و منفی است. در این نوشته قصد داریم فواید و مضرات قهوه را مرور کنیم.
ابتدا از فواید نوشیدن قهوه شروع می کنیم:
مطالعات نشان می دهد که قهوه معمولی و قهوه فاقد کافئین تقریبا به یک میزان دارای ویژگی های مفید هستند. علت این است که اغلب ویژگی های مثبت قهوه به علت وجود مقدار زیاد آنتی اکسیدان در قهوه است و نه به علت وجود کافئین. قهوه تازه دم دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان است. در واقع قهوه تازه دم یکی از منابع مهم آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی آمریکایی است. البته باید به خاطر داشته باشیم که سرانه مصرف میوه ها و سبزی های تازه در رژیم غذایی آمریکایی بسیار پائین است و در نتیجه قهوه یکی از منابع اصلی آنتی اکسیدانها در این نوع رژیم غذایی به شمار می آید. آنتی اکسیدان ها مانع آسیب دیدن سلولهای بدن می شوند. شناخته شده ترین ویژگی های مثبت قهوه شامل اثر مثبت آن بر روی عملکرد مغز، اثر محافظتی علیه آلزایمر و پارکینسون، مقابله با دیابت نوع دو، اثر مثبت بر سلامت قلب و عروق، و پیشگیری از بیماری های کبدی از جمله سرطان کبد است.
قهوه بر روی عملکرد مغز اثر مثبت دارد. قهوه به علت داشتن آنتی اکسیدان، جریان خون مغز را بهبود می بخشد و از این راه عملکرد مغز را بهتر می کند. از طرف دیگر قهوه سطح هورمون های هوشیار کننده از جمله آدرنالین و نورآدرنالین را بالا می برد و از این طریق باعث می شود که توان تمرکز ما بر روی موضوعات خاص و سطح هوشیاری ما افزایش یابد.
تحقیقات نشان داده است که قهوه به علت دارا بودن آنتی اکسیدان ها، تخریب سلولهای مغزی را کاهش می دهد و احتمال ابتلا به انواع دمانس، از جمله آلزایمر را کاهش می دهد.
همچنین مطالعات نشان می دهند که مصرف قهوه احتمال ابتلا به پارکینسون را کم می کند. به علاوه نوشیدن قهوه در مبتلایان به پارکینسون باعث می شود که کنترل بهتری روی حرکات خود داشته باشند.
قهوه با دیابت نوع دو مقابله می کند. در بیش از 15 تحقیق نشان داده شده است که نوشیدن قهوه امکان ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش می دهد. برخی مطالعات نشان داده اند که حتی قهوه بدون کافئین نیز این اثر را دارد. اثر مثبت قهوه در پیشگیری از دیابت نوع دو به علت وجود مقدار زیاد آنتی اکسیدان و املاح کروم و منیزیم است. آنتی اکسیدان های موجود در قهوه جلوی تخریب سلولهای بدن در بیماری دیابت را می گیرند. به علاوه قهوه دارای کروم و منیزیم است که هردوی این املاح باعث می شوند که انسولین در بدن ما عملکرد بهتری داشته باشد و در نتیجه قند خون بهتر تنظیم گردد.
قهوه بر روی سلامت قلب و عروق اثر مثبت دارد. مطالعات انجام شده نشان می دهد که مصرف متعادل قهوه (یعنی دو فنجان در روز) بر روی سلامت قلب و عروق موثر است. جالب است بدانید که تحقیقات جدید نشان می دهد که بر خلاف آنچه قبلا تصور می شد، مصرف متعادل قهوه در مدت طولانی، جلوی نامنظمی ضربان قلب و سکته های قلبی و مغزی ناشی از آن را می گیرد. اما باید توجه داشته باشیم که مصرف بیش از اندازه قهوه اثر معکوس دارد و باعث افزایش ضربان یا نامنظم شدن ضربان قلب می گردد.
قهوه با سرطان کبد مقابله می کند. مطالعات نشان داده است که مصرف قهوه احتمال سرطان کبد را کاهش می دهد. به علاوه مطالعات نشان می دهد که مصرف قهوه احتمال ابتلا به سیروز کبدی را نیز کاهش می دهد.
در قسمت دوم این مقاله به ویژگی های منفی و مضرات قهوه خواهیم پرداخت.
دکتر مینو شیرازی، متخصص تغذیه
ONTRACK Health, Nutrition & Slimming Clinic
تورنتو، کانادا
