فصل سرما، فصل چای
اکثر ما از یک فنجان چای داغ لذت می بریم. در دست گرفتن یک لیوان چای داغ در یک صبح یک روز سرد و گرم شدن دست ها دلنشین است. بعد از ظهر یک روز سرد، مزه مزه کردن چای در مقابل شومینه یک راه عالی برای رسیدن به آرامش است و مهمتر اینکه پس از گذراندن یک روز پر دغدغه، چای بهترین معجون برای رفع خستگی و تجدید قوای جسمی است.
برای اغلب ما ایرانی ها، چای یعنی همان چای سیاه که بطور معمول همراه صبحانه، به عنوان میان وعده و در میهمانی ها می نوشیم. اما غیر از چای سیاه، انواع چای های دیگری هم وجود دارند که نوشیدن آنها خالی از فایده نیست. در این نوشته و نوشته بعدی می خواهیم در مورد خواص چای های مختلف صحبت کنیم.
چای سبز: چای سبز و چای سیاه از یک نوع گیاه چای تولید می شوند. اما فرایند تولیدشان متفاوت است. در صورتی که برگ تازه چای را به سرعت خشک کنند چای سبز به دست می آید ولی زمانی که برگ چای مورد تخمیر قرار گیرد تغییراتی در رنگ و بـو، مزه و مواد و اثرات آن نسبت به چای سبز ایجاد می شود و چای سیـاه به دست می آید. این روزها تبلیغات فراوانی در مورد نوشیدن چای سبز جهت کاهش وزن انجام گرفته است. واقعیت این است که اگر چای سیاه، سبز، سفید یا قرمز بدون قند یا خوراکی های شیرین و بطور مداوم مصرف شوند، می‌توانند اثر رژیم های کاهش وزن را کمی بیشتر کنند.
چای سبز دارای مقدار قابل توجهی آنتی اکسیدان است. از این روست که دارای خواص ضد سرطان، محرک سیستم ایمنی بدن، کاهش پرفشاری خون و ضد افسردگی است. همچنین چای سبز سبب پایین آمدن خطر بیماری انسداد شریان‌ها می‌‌شود، خطر لخته شدن خون و سکته‌های قلبی و مغزی را کاهش میدهد.
در کنار فوایدی که چای سبز دارد، مصرف بیش از اندازه آن باعث افزایش ضربان قلب، اضطراب، حالت تهوع، سرگیجه و برگشت اسید از معده به مری می شود. بنابراین در مصرف چای سبز زیاده روی نکنید.
چای سیاه: یا همان چای معمولی از نظر ویژگیها بسیار شبیه چای سبز است. با این تفاوت که چون میزان آنتی اکسیدان کمتری نسبت به چای سبز دارد، ویژگیهای مفید آن نیز کمتر است. از سوی دیگر چون میزان کافئین آن کمی بیش از چای سبز است، عوارض آن نیز کمی بیشتر از چای سبز است. مهم ترین عوارض چای سیاه که در مصرف بیش از اندازه چای بروز می کنند شامل موارد زیر است:
1 – افزایش ترشح اسید معده که باعث سوزش سردل، ریفلاکس و تشدید ناراحتی های معده می شود.
2 – چای سیاه مانع از جذب آهن شده و کم خونی ناشی از فقرآهن را به ویژه در بانوان تشدید می کند.
3 – کافئین موجود در چای سیاه احتمال ایجاد کیست های پستان را در خانمها افزایش می دهد.
4 – احتمال ایجاد طپش قلب و گاهی نامنظمی های ضربان قلب را در افراد مستعد زیاد می کند.
در مقاله بعدی به سایر انواع چای خواهیم پرداخت.
دکتر مینو شیرازی، متخصص تغذیه
ONTRACK Health, Nutrition & Slimming Clinic
تورنتو، کانادا
