با این روشها به کاهش وزن خود کمک کنید
چاقی و اضافه وزن در تمام دنیا در حال افزایش است. پیش‌بینی میشود در سال ۲۰۵۰ بیش از نیمی از مردم دنیا دچار اضافه وزن یا چاقی خواهند بود. شیوع چاقی دلایل متفاوتی دارد که یکی از آنها دریافت بیشتر غذاست. در کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا و کانادا که مواد غذایی به آسانی و به‌طور آماده در دسترس است و افراد به راحتی به هر میزان که بخواهند می‌توانند غذا مصرف کنند، احتمال چاق شدن بیشتر است.
مطالعات نشان می‌دهد عوامل مختلفی بر روی خوردن غذا و حجم هر وعده غذا اثر دارد.
غذا خوردن برخی اوقات در اثر عوامل بیولوژیک مانند گرسنگی اتفاق می‌افتد اما اغلب اوقات غذا خوردن به علت گرسنگی نیست. بلکه غذا خوردن در پاسخ به عوامل روانشناختی و نگرش‌های ما انجام میشود.
تحقیقات نشان داده است کسانی که شناخت و دانش بیشتری در مورد عوامل موثر بر غذا خوردن دارند، رژیم غذایی سالم‌تر و وزن مناسب‌تری دارند. در این سری از مقالات قصد دارم برخی از عوامل روانشناختی و نگرشی را که منجر به پرخوری و افزایش وزن می‌شوند بررسی کنم. شناخت این عوامل به ما کمک می‌کند کنترل بهتری بر روی غذاخوردن و وزن خود داشته باشیم.
اولین عامل این است که ما برای خوردن هر ماده غذایی، واحدهای از پیش تعیین‌شده‌ای در ذهن خود داریم و فکر می‌کنیم هر ماده غذایی حتما باید به میزان آن واحد خورده شود. مثلا ما معتقدیم اگر قرار است شیرینی بخوریم، باید یک عدد شیرینی کامل را میل کنیم. در صورتی‌که کالری یک شیرینی (البته بستگی به نوع آن دارد) معمولا در حدی است که بیش از نیاز ماست و شاید برای ما نیمی از یک شیرینی مناسب باشد. یا در مورد ساندویچ، اغلب افراد فکر می‌کنند که کاملا بدیهی و طبیعی است که هر کس باید یک ساندویچ کامل را بخورد یا یک بستنی کامل را نوش جان کند.
ما گاهی فکر می‌کنیم باید حتما یک برش از کیک را بخوریم یا نوشابه باید حتما به میزان یک قوطی نوشیده شود. کیت‌کت حتما باید به میزان یک بسته خورده شود و کمتر از آن قابل قبول نیست.
این موضوع نه تنها در مورد غذاهای کم‌ارزش که حتی در مورد مواد غذایی دارای ارزش تغذیه‌ای هم صدق می‌کند. اغلب افراد فکر می‌کنند شیر باید حتما به میزان یک لیوان خورده شود، نه کمتر و نه بیشتر. یا موز باید یک عدد خورده شود. آش و سوپ باید حتما به میزان یک کاسه باشد. کباب باید حتما یک سیخ خورده شود و کمتر از آن قابل قبول نیست.
اگر بیشتر فکر کنیم در اطراف خود بسیاری از این واحدهای غذایی را پیدا می‌کنیم که به‌طور ناخودآگاه به ما القا می‌کنند که اگر می‌خواهیم این ماده غذایی را بخوریم باید حتما به میزان خاصی از آن را بخوریم و کمتر از آن قابل قبول نیست.
واقعیت این است که اندازه‌های نان، انواع شیرینی‌ها، انواع دسرها، همبرگر، نوشیدنی‌ها و… بستگی به اندازه‌ای دارد که در صنایع غذایی تولید میشود. واحدهایی که توسط متخصصین تغذیه برای موادغذایی تعیین میشود، خیلی از اوقات با واحدهایی که در صنایع غذایی تعریف میشود متفاوت است.
نیاز هر فرد بسته به شرایط او به هریک از مواد غذایی متفاوت است و باید به دقت و به‌طور جداگانه برای هر فرد بررسی و تعیین شود.
ممکن است یک عدد همبرگر، برای برخی افراد کمتر، متناسب یا بیشتر از حد نیازشان باشد.
یکی از راه‌های مقابله با پرخوری این است که هر ماده غذایی را بر اساس نیاز بدن‌مان مصرف کنیم و نه بر اساس واحدهای رایج و از پیش تعیین‌شده. در واقع باید این ذهنیت را که «من باید یک عدد ساندویچ را بخورم» از ذهن خود پاک کنیم.
بهتر است به جای آن با خود بگوییم «من به اندازه نیاز بدن خودم ساندویچ می‌خورم.»
دکتر مینو شیرازی، متخصص تغذیه
ONTRACK Health, Nutrition & Slimming Clinic
تورنتو، کانادا
