این روزها نام آب قلیایی یا آلکالاین زیاد شنیده می شود. در این نوشته می خواهیم ببینیم آب قلیایی واقعا چیست و چه کاری انجام می دهد.
قلیایی بودن در واقع به اسیدیته یا پی اچ آب اشاره دارد. هر ماده ای که پی اچ حدود هفت داشته باشد خنثی محسوب می شود. هر ماده ای با پی اچ بیش از هفت قلیایی و با پی اچ کمتر از هفت اسیدی محسوب می شود. آب معمولی پی اچ حدود هفت دارد و خنثی محسوب می شود.
بطور طبیعی آبی که از چشمه ها گرفته می شود یا در کوهها روان است، مقداری از مواد معدنی را در خود حل می کند و حالت قلیایی پیدا می کند. اما اکثر انواع آب قلیایی بطور شیمیایی و توسط الکترولیز آب تولید می شود.
نتایج تحقیقات در مورد آب قلیایی متناقض است و هنوز تحقیقات بیشتری لازم هست تا بتوان قاطعانه در مورد این نوع از آب نظر داد. بر اساس نتایج اغلب مطالعات و نظر افراد متخصص، به نظر می رسد که آب معمولی برای بیشتر مردم، بهترین گزینه است و عمده ویژگی های مفیدی که به آب قلیایی نسبت داده می شود، متاسفانه صحت ندارد.
سه مورد مطالعه که نتایج مثبت به دنبال مصرف آب قلیایی را نشان داده اند به این ویژگی ها اشاره کرده اند: آب قلیایی ممکن است ریفلاکس اسید از معده به مری را کاهش دهد، آب قلیایی ممکن است بر روی فشار خون، قند خون و کلسترول خون اثر مثبتی داشته باشد و آب قلیایی ممکن است با کاهش غلظت خون به بهبود گردش خون کمک کند.
سایر ویژگی های مفیدی که به آب قلیایی نسبت داده می شد، متاسفانه از نظر علمی تایید نشده است. همچنین تفاوت های ساختار ملکولی و اتمی که به آب قلیایی در مقایسه با آب معمولی نسبت داده می شود، از نظر متخصصین بیوشیمی مورد تایید نیستند. به همین دلیل بسیاری از متخصصان حوزه بهداشت و سلامت معتقد هستند که آب قلیایی بیشتر جنبه تجارتی دارد تا جنبه سلامتی.
برخی افراد معتقد هستند که بدن ناسالم اسیدی است و با مصرف آب قلیایی، اسیدی بودن بدن خنثی خواهد شد. حتی برخی افراد معتد هستند که بدن اسیدی باعث چاقی، سرطان، بیماری های خود ایمنی و … می شود. متاسفانه چنین چیزی از نظر علمی ثابت نشده است. جالب است بدانید که پی اچ خون و محیط داخلی بدن ما باید حدود هفت و چهاردهم باشد که سلولهای بدن ما بتوانند اعمال خود را انجام دهند. به همین دلیل پی اچ بدن ما توسط کلیه ها، ریه ها و چند سیستم دیگر بطور دائم حدود هفت نگه داشته می شود . پی اچ خیلی اسیدی یا خیلی قلیایی منجر به از کار افتادن سلولهای بدن و در نهایت مرگ می گردد. به همین دلیل بدن ما با کمک سیستم های مختلف پی اچ را در حدود هفت حفظ می کند.
مصرف آب قلیایی در میزان کم خطری ندارد اما مصرف زیاد آن چند نوع عارضه جانبی برای مصرف کنندگان می تواند ایجاد کند:
پی اچ معده بطور طبیعی اسیدی است. پی اچ اسیدی معده حداقل دو کار عمده برای بدن انجام می دهد: اسیدی بودن معده باعث جذب املاح بویژه آهن، روی، منیزیم و کلسیم می شود . دوم اینکه اسیدی بودن معده باعث می شود که مقدار زیادی از باکتری ها و سایر عوامل مضر که توسط غذا خورده می شوند نابود شوند.
آب قلیایی باعث می شود که خاصیت اسیدی معده کم شود. در نتیجه جذب املاح کاهش پیدا می کند و از طرفی شخص به عفونت های گوارشی مستعد می گردد.
همچنین اگر آب قلیایی به میزان خیلی زیاد مصرف شود که از حد توان سیستم های کنترل پی اچ بدن بیشتر باشد، باعث می شود که پی اچ بدن ما به شدت قلیایی شود و شرایطی به نام آلکالوز متابولیک در بدن ایجاد می شود که بسیار خطرناک است. آلکالوز متابولیک یا قلیایی شدن شدید پی اچ بدن منجر به حالت تهوع، استفراغ، لرزش اندامها، احساس سوزن سوزن شدن در اندامها و اختلال هوشیاری می گردد.
اغلب انواع آب قلیایی توسط دستگاههای الکترولیز و بصورت شیمیایی تولید می شود. متاسفانه در بسیاری از این روشها احتمال آلودگی آب وجود دارد. برخی افراد قبل از الکترولیز آب، از دستگاه اسموز معکوس استفاده می کنند تا میزان آلودگی را کم کنند. اما این روش منجر به از دست رفتن املاح آب می شود.
می دانید که لیمو خاصیت اسیدی دارد. اما جالب است بدانید که اضافه کردن آب لیموترش تازه به آب، باعث قلیایی شدن آب می شود. علت این است که لیموترش دارای یکسری املاح است که آب را قلیایی می کنند. پس اگر می خواهید آب قلیایی بنوشید، کافی است یک برش لیموی تازه به آب اضافه کنید. همچنین اغلب سبزیجات و میوه ها خاصیت قلیایی دارند و افرادیکه مقدار کافی سبزیجات و میوه در رژیم غذایی روزانه استفاده می کنند، به مقدار کافی مواد قلیایی دریافت می کنند.
اگر مبتلا به بیماری خاصی هستید یا داروی خاصی مصرف می کنید، ممکن است این توصیه ها برای شما مناسب نباشد. دراینصورت حتما با فرد متخصص مشورت نمائید.
دکتر مینو شیرازی، متخصص تغذیه
ONTRACK Health, Nutrition & Slimming Clinic
تورنتو، کانادا
