در سالهای اخیر دانشمندان نقش بسیاری از هورمونها در کنترل وزن را شناسایی کرده اند. در نتیجه امروزه می توان بر اساس نقش هورمونها در کنترل وزن، به ایجاد تعادل هورمونی و در نتیجه داشتن وزن مناسب کمک کرد. در این نوشتار بر آن هستیم که به نقش برخی از هورمونها در کاهش یا افزایش وزن پرداخته و سپس در مورد روشهای تنظیم این هورمون ها صحبت کنیم.
1 – اولین هورمون مورد بحث، هورمون رشد است. جالب است که بدانیم این هورمون ( که البته رشد ما را در دوره های رشد کودکی و نوجوانی تامین می کند) در چاقی و لاغری هم نقش دارد. در واقع هورمون رشد باعث مصرف شدن ذخایر چربی انباشته شده در بدن و داشتن اندام متعادل می شود. افرادیکه میزان هورمون رشد در آنها کمتر از حد طبیعی است دچار تجمع چربی در شکم (شکم بزرگ) و کاهش عضلات و توده بدون چربی بدن می شوند. به علاوه کاهش سطح هورمون رشد منجر به افزایش سطح کلسترول خون، کاهش تراکم استخوان و احساس خستگی می شود. مطالعات نشان می دهد که بیشترین میزان ترشح هورمون رشد در زمان خواب شبانه است. بنابراین اگر می خواهید که سطح هورمون رشد در بدن شما کاهش پیدا نکند، باید خواب شبانه مناسبی داشته باشید.
2 – کورتیزول: کورتیزول از جمله هورمونهایی است که در زمان استرس ترشح آن افزایش می یابد. ترشح بیش از حد کورتیزول باعث می شود چربی در شکم تجمع پیدا کند. شکم بزرگ نه تنها جزئی از چاقی و اضافه وزن به شمار می آید، بلکه می تواند با خطر سندرم متابولیک، مقاومت به انسولین، افزایش چربی ها یا قند خون، خطر بیماری های قلبی-عروقی و کبد چرب همراه شود. برای تنظیم میزان کورتیزول در بدن، باید رژیم غذایی مناسب داشت و از استرس های فیزیکی و روحی تا حد امکان پرهیز کرد.
در نوشته بعدی به سایر هورمونهای موثر در کنترل وزن خواهیم پرداخت.
سلامت باشید.
دکتر مینو شیرازی
متخصص تغذیه
تورنتو، کانادا
