این روزها اخبار متناقضی در مورد این نوع از ماهی در شبکه های اجتماعی پخش شده و بسیاری از مراجعان و نیز دوستان در این باره سوال می کنند.
این نوع از ماهی به علت طعم قابل قبول و قیمت نه چندان گران، در رژیم غذایی مردم آمریکای شمالی و در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران مصرف زیادی دارد.
امروزه ماهی ها به علت داشتن اسیدهای چرب امگا-3 بسیار مورد توجه هستند. فواید اسیدهای چرب امگا-3 از جمله اثر مفید در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، سرطانها، بیماری های التهابی و سلامت سیستم عصبی برکسی پوشیده نیست.
اما در جهت مقابل اسیدهای چرب امگا-3، اسیدهای چرب امگا-6 قرار دارند که اثرات التهابی دارند و مصرف بیش از اندازه آنها مشکلات زیادی ایجاد می کند. اکثر مواد غذایی که دارای چربی هستند، دارای اسیدهای چرب هم از نوع امگا-3 و هم از نوع امگا-6 می باشند. آنچه که مهم است نسبت اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 موجود در آنهاست. در واقع هرچه میزان اسیدهای چرب امگا-3 در یک ماده غذایی بیشتر و میزان اسیدهای چرب امگا-6 آن کمتر باشد، آن ماده غذایی دارای چربی سالمتری است.
نکته ای که تحقیقات اخیر در مورد ماهی تیلاپیا ( و گربه ماهی) نشان داده است، میزان زیاد اسیدهای چرب امگا-6 در این نوع از ماهی است. این میزان از اسیدهای چرب امگا-6 مشابه میزان چربی امگا-6 در همبرگرهای معمولی است. علت این است که اغلب ماهی های تیلاپیا پرورشی هستند و از ذرت و سویا تغذیه می شوند. ماهی هایی که در دریاها از جلبک ها و فیتوپلانکتون ها تغذیه می کنند دارای مقدار زیادی چربی امگا-3 هستند. اما ماهی های پرورشی به این دلیل که از ذرت یا سویا تغذیه می شوند دارای چربی امگا-3 کمتر و چربی امگا-6 بیشتری هستند. البته نسبت امگا-3 به امگا-6 بین انواع ماهی های مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال ماهی سالمون حدود ده برابر تیلاپیا دارای چربی امگا-3 است. اما در همه ماهی ها میزان امگا-3 در نوع دریایی بیش از نوع پرورشی است. به عنوان مثال میزان امگا-3 در تیلاپیای دریا بیش از تیلاپیای پرورشی است. میزان امگا-3 در سالمن وحشی نیز بیش از سالمن پرورشی است.
اما نباید فراموش کنیم که ماهی جدای از میزان چربی امگا-3، یک منبع خوب پروتئین نیز هست. پروتئین ماهی جزء پروتئین هایی است که هضم و جذب آسانی دارد و راحت در اختیار بدن قرار می گیرد. همچنین ماهی تیلاپیا گرچه از نظر میزان چربی امگا-6 مشابه یک همبرگر معمولی است اما گوشت قرمز دارای چربی های اشباع هم هست اما ماهی تیلاپیا اسیدهای چرب اشباع ندارد. همچنین گرچه ماهی تیلاپیا مقدار چربی امگا-3 کمی دارد، اما مرغ و گوشت قرمز اصلا چربی امگا-3 ندارند.
بنابراین می توان از این نوع ماهی به عنوان منبع پروتئین و ماده غذایی که دارای چربی های اشباع نیست، در رژیم غذایی بهره برد. اما اگر به دنبال اسیدهای چرب امگا-3 در تغذیه خود هستید، نوع پرورشی این ماهی منبع خوبی نیست. آنچه که می توان در این شرایط توصیه کرد، مصرف دوبار در هفته ماهی است اما باید از انواع مختلف ماهی در رژیم غذایی بهره برد و نباید همواره از یک نوع خاص ماهی مصرف کرد.
سلامت باشید.
دکتر مینو شیرازی
متخصص تغذیه
تورنتو، کانادا
