همه چیزهایی که در مورد سرکه سیب نمی دانستید
سرکه سیب از تخمیر قطعات سیب تولید می شود، بنابراین حاوی مقداری پکتین، ویتامین ث، انواع ویتامین های گروه ب و مقدار کمی از مواد معدنی موجود در سیب از جمله سدیم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم و آهن است. سرکه های سیب موجود در بازار دارای طیف وسیعی از مواد مختلف هستند. به عنوان مثال میزان اسید استیک موجود در سرکه های سیب از 1 تا 10 درصد و میزان اسید سیتریک موجود در این سرکه ها از صفر تا 18 درصد متغییر است. به علاوه سایر ترکیبات موجود در این سرکه ها نیز بسیار متغییر و در برخی اوقات متفاوت از چیزی است که بر روی برچسب ماده غذایی نوشته شده.
امروزه مصرف سرکه سیب بسیار رواج یافته و بسیاری از افراد آن را صبح ها و بصورت ناشتا می نوشند. اغلب این افراد بر این باور هستند که مصرف سرکه سیب در زمان صبح و به صورت ناشتا باعث اثرات مفیدی چون کاهش وزن، سم زدایی، بهبود جریان خون، کاهش چربی های خون، کاهش قند خون، بهبود آرتروز و … می شود.
در این نوشته می خواهیم ببینیم آیا چنین ویژگی هایی برای سرکه سیب از نظر علمی ثابت شده است یا خیر؟
واقعیت این است که تنها مورد تایید شده از نظر علمی این است که سرکه سیب می تواند قند خون پس از غذا را در مبتلایان به دیابت کاهش دهد. احتمالا علت این اثر، کاهش جذب مواد قندی موجود در غذا است. در واقع سرکه سیب منجر به کند شدن تخلیه محتویات معده به روده ها می شود. در نتیجه غذا آهسته تر از معده وارد روده می گردد و مواد قندی موجود در غذا نیز به آهستگی جذب خون می شود. بنابراین افزایش شدید قند خون پس از وعده غذا روی نمی دهد. همچنین سرکه سیب ویژگی ضد میکروبی دارد. اما سایر مواردی که به سرکه سیب نسبت داده می شود مانند کاهش وزن، کاهش چربی خون و … از نظر علمی هنوز تایید نشده است.
مصرف سرکه سیب در حد متعادل اغلب عوارضی ندارد. اما اگر مصرف روزانه بیش از یک لیوان باشد، در طولانی مدت می تواند منجر به اختلالات الکترولیتی و کاهش سطح پتاسیم خون گردد. کاهش سطح پتاسیم منجر به نامنظم شدن ضربان قلب و افزایش ریسک پوکی استخوان می گردد. خوشبختانه اغلب افراد این میزان از سرکه سیب را استفاده نمی کنند.
مصرف سرکه سیب در بانوان باردار و شیرده باید با احتیاط صورت گیرد چرا که عوارض آن بر روی جنین و نوزاد هنوز بررسی نشده است.
به علاوه در مبتلایان به دیابت و افرادیکه تحت درمان با قرص های پائین آورنده قند خون یا انسولین هستند نیز مصرف سرکه سیب به مقدار زیاد می تواند منجر به افت شدید قند خون و عوارض ناشی از افت قند گردد.
در افرادیکه داروهای مدر و داروهای کاهش دهنده فشار خون استفاده می کنند و مصرف کنندگان داروهای قلبی از جمله دیگوکسین، مصرف سرکه سیب باید با احتیاط صورت گیرد. مصرف بیش از اندازه سرکه سیب در این افراد می تواند منجر به افت پتاسیم خون و نامنظمی ضربان قلب شود.
افرادیکه به هر دلیل در معرض پوکی استخوان هستند مانند خانمهای یائسه و سالمندان نیز باید در مصرف سرکه سیب جانب احتیاط را رعایت کنند.
همچنین مطالعات نشان داده است که مصرف بیش از اندازه سرکه سیب رشد تومورهای مثانه در مبتلایان به سرطان مثاته را تشدید کرده است. به همین دلیل توصیه می شود مبتلایان به انواع سرطان نیز در مصرف سرکه سیب زیاده روی کنند.
مصرف طولانی مدت سرکه سیب به تنهایی می تواند منجر به حل شدن و از بین رفتن مینای دندان گردد. بنابراین بهتر است سرکه سیب همراه با مواد غذایی مصرف شود و نه به صورت جداگانه.
سرکه سیب به عنوان یک طعم دهنده سالم و خوشمزه برای سالاد و سایر غذاها، انتخاب مناسبی است و مصرف متعادل آن در رژیم غذایی مفید است. اما مانند تمام انواع خوراکیها، زیاده روی در مصرف آن می تواند منجر به بروز عوارض شود.
دکتر مینو شیرازی، متخصص تغذیه
ONTRACK Health, Nutrition & Slimming Clinic
تورنتو، کانادا
